ماه محرم در بیداخوید- بخش 2
بسم الله الرحمن الرحیم
سپاسگزاری: از آقایان حسین احمدی ( شیخ حسین ) بابت اشعار و مرثیه ها ، عباس احمدی بابت فیلمها ، محمد رضا میرعلی بابت مقداری از مطالب و خانمها فهیمه سادات رحیمی، زهرا میرعلی و فاطمه باقری بابت عکسها
در مطلب قبل تعدادی از مراسمهای دهه اول ماه محرم در بیداخوید آمد . در اینجا ادامه این رسومات و عزاداریها خواهد آمد.
نخل برداری
نخل برداری یکی از آیین های ویژه عزاداری در یزد و تعدادی از دیگر شهرهای ایران می باشد. نخل سازه چوبی بزرگی است که بعنوان تابوت امام حسین علیه السلام شناخته می شود. در زیر تصاویر نخل بیداخوید از دو زاویه آمده است( برای مشاهده یا دریافت عکس با کیفیت بالاتر، روی آن کلیک کنید).
در بیداخوید روز هفتم محرم نخل را سیاهپوش می کنند که اصطلاحا به آن نخل بستن می گویند. علاوه بر پارچه های سیاه ، پارچه ها یی با رنگهای دیگر نیز در نخل بکار می رود. در زیر تصاویری از نخل بستن امسال آمده است.
مراسم نخل برداری در شب تاسوعا ، شب عاشورا و همچنین عصر عاشورا و شب شام غریبان انجام می شود. در شب تاسوعا و عاشورا ، مراسم با سه دور چرخاندن نخل داخل حسینیه انجام می شود .اما در عصر عاشورا ، نخل به همراه دو تا از شرده ها ، به بالای تل شهدا منتقل می شود و سپس به حسینیه باز گردانده می شود.
نخل برداری توسط افرادی که زیر نخل را گرفته اند انجام می شود. همچنین فردی بالای نخل قرار گرفته و به راهنمایی گردانندگان نخل می پردازد. مرحوم میرزا محمد قدیری اینکار را به مدت هفتاد سال انجام می داد( منبع: http://mohammadalighadiri.blogfa.com ). اکنون پسر ایشان ، جناب آقای علی قدیری به این کار می پردازد.
گاهی مردم نذورات و خیرات خود را در قالب نقل و بادام و غیره به روی نخل میریزند.
در موقع نخل گردانی ، مرثیه زیر خوانده می شود . دقت شود که با خواندن هر مصرع توسط نفرات اصلی، جواب "ای واویلا صد واویلا " توسط عزادارن داده می شود.
قتل الحسینُ به کربلا
جواب: "ای واویلا صد واویلا "
ذبح الحسینُ به نینوا
جواب: "ای واویلا صد واویلا "
ای واویلا یتیمان حسین
جواب: "ای واویلا صد واویلا "( در ادامه ابیات هم بعد از هر مصرع یا قطعه همین جواب گفته می شود )
ای واویلا اسیران حسین
امشب جناب فاطمه
با اضطراب و واهمه
آید به دشت کربلا
گردد به دور کشته ها
گوید حسین من چه شد
نور دو عین من چه شد
سقای طفلانم چه شد
میر علمدارم چه شد
کو اکبر و کو اصغرم
کو اهل بیت اطهرم
شد خاک عالم بر سرم
بعد از اینکه نخل را به زمین گذاشتند ، عزاداری با مرثیه زیر ادامه می یابد:
منم ای تشنه لب کربلا زعفر زاهد به جهان جانب باب تو من پادشهم بر همه اجنیان
جواب: جان به قربانت حسین جان به فدایت یا حسین
شب دوست(؟) بود مرا عشرت شادی و عروسی به جهان بنشستم به روی تخت زر و بود دلم شادکنان
جواب: جان به قربانت حسین جان به فدایت یا حسین
ناگهان دیدم از آن طایفه جن همه با شیون و شین همه بر سینه زنان ذکر همه بود حسین وای حسین
جواب: جان به قربانت حسین جان به فدایت یا حسین ( در ادامه ابیات هم بعد از هر بیت همین جواب گفته می شود )
همه گفتند چه نشستی تو ایا زعفر از اینجا دلشاد خرمن گل زگلستان علی شیر خدا رفت به باد
یکه ایستاده به میدان شه لب تشنه حسین بن علی یاوری نیست که یاری کند او را به خداوند جلی
آمدم تا که کنم جان به فدای تو ایا شاه شهید کن مرخص که کشم لشکر خود بسر این قوم پلید
در جوابش شه دین گفت که اجرت به خدا چون که هستی ز غلامان علی شیر خدا
گر تو خواهی که کنی جان به فدا در ره من گریه کن بر من و عباس و علی اکبر من
جواب: جان به قربانت حسین جان به فدایت یا حسین
تصاویری مربوط به نخل گردانی امسال را با هم میبینیم.
فیلم زیر مربوط به نخل برداری در حسینیه بیداخوید مربوط به پنج سال پیش است:
تصویر زیرهم مربوط به نخل برداری عصر عاشورا روی تل شهدا می باشد.
تصویر زیر مربوط به انتقال نخل به تل شهدا است. تاریخ عکس ظاهرا سال 1386 است.
در زیر چند فیلم متعلق به مراسم نخل برداری عصر عاشورا در بیداخوید را با هم میبینیم. فیلمها مربوط به پنج سال پیش است.
انتقال نخل به بالای تل شهدا:
عزاداری کنار نخل، بالای تل شهدا:
بلند کردن نخل برای بازگشت از تل شهدا:
مراسم های روز عاشورا
مراسم های عاشورا به این صورت است که ابتدا شبیه خوانی یا تعزیه خوانی انجام می شود.
بعد از تعزیه خوانی ، عزاداری ، سخنرانی و سپس نماز ظهر عاشورا برگزار می شود.
بعد از نماز، ناهار به عزاداران داده می شود.
بعد از ناهار ، آش گندم نذری توزیع می شود.این آش از نذورات مردم که به صورت نقدی یا بصورت مواد مورد نیاز آش است درست می شود. نذورات معمولا در روز تاسوعا جمع آوری می شوند. در زیر تصاویری مربوط به دیگهای آش گندم امسال آمده است.
فیلم زیر هم مربوط به توزیع آش گندم پنج سال پیش است:
بعد از توزیع آش گندم مراسم نخل برداری عصر عاشورا با انتقال نخل به بالای تل شهدا و عزاداری روی تل و سپس بازگشت به حسینیه انجام می شود.
شب بعد از نماز مغرب و عشاء عزاداری با مراسم شام غریبان انجام می شود .
بعد از عزاداری نخل برداری در شب آخر نیز انجام می شود. سپس مراسم با سینه زنی ادامه پیدا کرده و جمعیت به داخل ساختمان بقعه شیخ علی بنیمان رفته و در آنجا به عزاداری می پردازند.
مطالب مرتبط
fahime